Opstellen RI&E ook voor dga/enig werknemer bv?

Veel organisaties ontvangen een brief met een verplichting tot het opstellen van een Risico-Inventarisatie en Evaluatie (RI&E). De RI&E brengt de arbeidsrisico’s van het bedrijf in kaart. Vervolgens wordt een plan van aanpak gemaakt om deze risico’s te beheersen. De vraag is of de verplichting tot het opstellen van een RI&E ook geldt voor u als dga en enig werknemer van uw bv?

Werkgever volgens Arbowet
De Arbowet is van toepassing op werkgevers. De eerste vraag die u dus moet beantwoorden is of u onder de definitie valt van een werkgever – en daarmee onder de werking van de Arbowet. In de Arbowet kan er in de volgende twee situaties worden gesproken van een werkgever:

1. Mensen verrichten op basis van een arbeidsrechtelijke aanstelling werk in de onderneming.
2. Er is iemand ter beschikking gesteld aan de werkgever voor het verrichten van arbeid. Denk aan een ingehuurde arbeidskracht.

In beide situaties geldt dat er een verplichting is om een RI&E op te maken. Stel nu dat uw partner meewerkt in uw bv. Hij of zij valt in dat geval – ondanks dat hij of zij niet sociaal verzekerd is – toch onder de verplichtingen van de Arbowet. Uw partner werkt namelijk onder uw gezag. Op grond van deze verdere uitbreiding van het werkgeverschap geldt u hier als werkgever voor de Arbowet. Voor uw partner geldt een RI&E-verplichting. In dit kader is het dus altijd belangrijk om scherp te kijken naar de situatie: wordt er gewerkt als zelfstandige of onder gezag?

Werken als zelfstandige of onder gezag?
U als dga die als enige in de bv werkt, wordt gezien als een zelfstandige en hoeft dus geen RI&E te maken. Zodra u met één of meerdere werknemers werkt, wordt u voor de Arbowet gezien als werkgever. In die situatie moet er voor de werknemers een RI&E worden opgemaakt. De wet breidt het werkgeverschap uit in het geval er niet voldaan wordt aan de twee hiervoor genoemde situaties, maar er wel ‘onder gezag van’ de dga wordt gewerkt.

Kortom, werkt er in uw bv naast u als dga nog een andere persoon (of wordt deze persoon verloond), al dan niet op basis van een arbeidsovereenkomst? Dan geldt de RI&E-verplichting op grond van de Arbowet.

Heropenen vereffening ontbonden bv, kan dat?

In de praktijk vinden er veel zogenaamde ‘turboliquidaties’ plaats. Dit is een ontbinding van een rechtspersoon zonder dat een vereffening hoeft plaatst te vinden. Dit kan betekenen dat een rechtspersoon van de ene op de andere dag is ontbonden en uitgeschreven. In sommige gevallen kan er dan nog een schuldeiser zijn of is er soms toch nog een bate. In dat geval kan de rechtbank op verzoek van een belanghebbende de vereffening heropenen en zo nodig een vereffenaar benoemen. Deze vereffenaar kan de rechten van de rechtspersoon tijdelijk weer geldend maken, zodat de schuld kan worden voldaan of de bate kan worden ontvangen. Tijdens deze periode van vereffening wordt aan de naam van de rechtspersoon ‘in liquidatie’ toegevoegd.

Hoe werkt dit in de praktijk?
Hoe gaat dit nu in de praktijk in zijn werk? De belanghebbende dient een verzoekschrift in bij de rechtbank, die vervolgens zal beoordelen of de verzoeker voldoende belang heeft bij de heropening. De verzoeker moet aantonen dat er een niet vereffende bate is, of – in het geval de belanghebbende een schuldeiser is – dat er liquidatiesaldo aan de rechthebbende is uitgekeerd, dat kan worden teruggevorderd. Wanneer de rechtbank besluit de vereffening te heropenen en een vereffenaar te benoemen, herleeft de rechtspersoon, maar uitsluitend met het doel de vereffening af te wikkelen. De vereffenaar is dan bevoegd om van alle gerechtigden het te veel aan saldo terug te vorderen.

Strengere eisen op komst
Er is onlangs een wet ingediend bij de Tweede Kamer die aanvullende eisen stelt aan turboliquidaties, waardoor schuldeisers beter worden beschermd. Daarin wordt voorgesteld dat het bestuur van een rechtspersoon die door een turboliquidatie is beëindigd, verplicht is om financiële verantwoording af te leggen en te deponeren bij de registers waar de rechtspersoon is ingeschreven. Dit betreft meestal het Handelsregister. Mochten er redenen zijn om te veronderstellen dat de verantwoordingsplicht niet is nageleefd, dan kunnen de schuldeisers met machtiging van de kantonrechter de administratie van de ontbonden rechtspersoon inzien. Een andere voorgestelde wijziging betreft de situatie waarin schulden zijn achtergebleven na een turboliquidatie. In dat geval kunnen bestuurders een bestuursverbod opgelegd krijgen, als zij:

• niet aan de deponeringsplicht hebben voldaan;
• in aanloop van de ontbinding doelbewust een of meer schuldeisers aanmerkelijk hebben benadeeld, of
• herhaaldelijk betrokken zijn geweest bij een ontbinding zonder baten met achterlating van schulden of bij een faillissement en hen daarvan een persoonlijk verwijt treft.

Let op lijfrente bij overdracht IB-onderneming aan bv

Stel, u hebt uw onderneming overgedragen aan uw dochter. De dochter heeft uw onderneming voortgezet in de vorm van een eenmanszaak. U heeft destijds een lijfrente bedongen bij uw dochter. De zaken zijn goed gegaan en uw dochter wil haar onderneming inbrengen in een bv. Bij deze stap vraagt de lijfrenteverplichting aandacht. De lijfrente verlaat namelijk de onderneming van de oorspronkelijke voortzettende ondernemer (uw dochter). Strikt genomen is dat een verboden handeling, met fiscale gevolgen voor u. Maar er is een escape. U kunt deze fiscale gevolgen namelijk voorkomen door een verzoek in te dienen bij de inspecteur om de lijfrente over te dragen aan de bv van uw dochter.