Aftrek periodieke giften beperkt

Vanaf 1 januari 2023 wordt de aftrek van periodieke giften aan algemeen nut beogende instellingen (ANBI’s) of aan een vereniging die aan de voorwaarden voldoet, begrensd tot € 250.000 per kalenderjaar. Deze begrenzing heeft in beginsel ook gevolgen voor lopende periodieke giften.
Maar periodieke giften die u al op 4 oktober 2022, 16:00 uur was aangegaan, blijven tot uiterlijk 2027 nog volledig aftrekbaar. Daarbij moet u uiteraard wel steeds aan de voorwaarden voor aftrek van periodieke giften voldoen. Die voorwaarden zijn dat u in een overeenkomst hebt vastgelegd dat u ten minste vijf jaar lang jaarlijks dezelfde gift doet aan dezelfde ANBI (of kwalificerende vereniging). Ook hebt u vastgelegd wanneer de jaarlijkse gift stopt.

Let op
Het voordeel van een periodieke gift ten opzichte van een gewone gift is dat u de gift volledig kunt aftrekken. Er geldt dus geen drempel. Zorg er daarom voor dat u steeds aan de voorwaarden blijft voldoen.

 

Actie voor herstel box 3 of niet?

Er is dit jaar veel te doen om het box-3-stelsel naar aanleiding van het zogenoemde Kerstarrest van de Hoge Raad eind 2021. De Hoge Raad oordeelde dat dit stelsel in bepaalde gevallen in strijd is met Europese regels. Er moest herstel komen voor de jaren 2017 tot en met 2022 en vanaf 2023 moet er een ander box-3-stesel komen. Het herstel wordt geregeld in de Wet rechtsherstel box 3. Maar herstel is er alleen voor mensen die meededen aan de massaalbezwaarprocedures. Voor niet-bezwaarmakers komt er in beginsel geen herstel. Hebt u meegedaan aan de massaalbezwaarprocedures en bent u het niet eens met de beslissing van de Belastingdienst, dan kunt u geen bezwaar maken tegen die beslissing. U kunt wel ambtshalve vermindering aanvragen. Voor het belastingjaar 2017 moet u dit uiterlijk 31 december 2022 hebben gedaan. Wijst de Belastingdienst de vermindering af, dan kunt u daartegen bezwaar maken en vervolgens in beroep bij de rechtbank.

Praktische oplossing voor niet-bezwaarmakers
Hebt u niet tijdig bezwaar gemaakt, dan krijgt u in beginsel geen rechtsherstel. Dat heeft het kabinet besloten. Om u hiertegen te verzetten zou ook u om ambtshalve vermindering kunnen vragen bij de Belastingdienst. Het indienen en afhandelen van al deze individuele verzoeken zou veel werk opleveren voor alle betrokkenen. De beroepsorganisaties, de Consumentenbond en de Bond voor Belastingbetalers vinden dat niet-bezwaarmakers ook recht hebben op herstel. Zij hebben daarom de afgelopen weken intensief overleg gehad met het ministerie van Financiën om tot een praktische oplossing te komen, zodat een grote stroom verzoeken om ambtshalve vermindering wordt voorkomen. Dat heeft geresulteerd in de toezegging dat u als niet-bezwaarmaker voor de jaren 2017 tot en met 2020 geen individueel verzoek om ambtshalve vermindering hoeft in te dienen. Het ministerie van Financiën selecteert samen met de belangenorganisaties één of meerdere zaken die aan de belastingrechter worden voorgelegd. Als de Hoge Raad – de hoogste belastingrechter – uiteindelijk oordeelt dat ook niet-bezwaarmakers recht op herstel hebben, dan krijgen alle niet-bezwaarmakers alsnog herstel.

Box-3-heffing vanaf 2023

Voor de jaren 2023, 2024 en 2025 is in een overbruggingswet bepaald dat het bestaande box-3-stelsel wordt vervangen door een box-3-heffing die op de forfaitaire spaarvariant is gebaseerd. Deze variant biedt compensatie voor de box-3-heffng over de spaarrente, waarbij de rente vrijwel op 0% wordt gesteld. De heffing op beleggingen blijft echter ongewijzigd. Daarbij wordt het fictieve rendement op beleggingsvermogen in 2023 vastgesteld op 6,17%.
Daarnaast gaat het tarief van box 3 de komende jaren stapsgewijs omhoog met 1% van 31% nu naar 34% in 2025. Volgend jaar bedraagt de box-3-heffing dus 32%.
Het deel van uw vermogen waarover u geen box-3-heffing hoeft te betalen, het heffingvrije vermogen, wordt per 1 januari 2023 ook verhoogd van € 50.650 per belastingplichtige (fiscale partners:
€ 101.300) naar € 57.000 per belastingplichtige (fiscale partners: € 114.000).

Verlaag uw box-3-vermogen
U kunt uw box-3-vermogen op verschillende manieren verlagen, bijvoorbeeld door de geplande aankoop van dure goederen die niet tot box 3 worden gerekend (denk aan een auto, boot of kunstwerk), nog dit jaar te doen. Belastingschulden kunt u niet aftrekken van uw vermogen in box 3. Maar betaalt u deze schulden vóór 31 december 2022, dan wordt uw vermogen in box 3 wel lager en bespaart u dus box-3-heffing. Een uitzondering wordt gemaakt voor de verschuldigde erfbelasting. Die schuld is wel aftrekbaar van uw box-3-vermogen.

Grote vermogens
Voor grote vermogens is het zinvol om te kijken of er alternatieven zijn. Zo kunt u misschien beter uw eigenwoningschuld aflossen, of uw vermogen overbrengen naar een open fonds voor gemene rekening of misschien wel naar een bv? Het is de moeite waard om dit eens te laten onderzoeken.

 

Stel hoge jubelton veilig

De schenkingsvrijstelling eigen woning (ook wel jubelton genoemd) wordt op 1 januari 2023 verlaagd van € 106.671 tot € 28.974. Het bedrag van de verlaagde schenkingsvrijstelling eigen woning wordt daarmee gelijk aan het bedrag van de eenmalige vrijgestelde en vrij besteedbare schenking van ouders aan kinderen. In 2024 wordt de jubelton helemaal afgeschaft. Dit jaar is het laatste jaar waarin de hoge eenmalige schenkingsvrijstelling van € 106.671 nog kan worden geclaimd. In 2023 kunt u wel aanvullend vrijgesteld schenken voor een woning aan dezelfde begiftigde tot € 106.671, mits de begiftigde in 2022 een beroep op de vrijstelling heeft gedaan.

Hoe werkt dit?
De schenking moet werkelijk worden voldaan en kan niet plaatsvinden in de vorm van een schuldigerkenning. De begiftigde moet met de schenking immers ook een lening aflossen of uitgaven aan de woning verrichten. Toch kan de begiftigde ook van de jubelton gebruikmaken als u pas volgend jaar over het geld beschikt om de schenking te kunnen doen. Stel, u wilt een schenking voor de eigen woning doen aan uw kind, maar het geld is pas volgend jaar beschikbaar? Uw kind kan de vrijstelling van € 106.671 dan toch maximaal benutten, mits u in 2022 alvast iets meer dan de gewone jaarvrijstelling (in 2022: € 5.677) schenkt. Uw kind moet hiervoor aangifte doen voor de schenkbelasting en doet daarin een beroep op de jubelton. Vervolgens vult u de vrijgestelde schenking in 2023 aan tot maximaal € 106.671.

Schenken zonder contanten
Zelfs als u geen contanten beschikbaar hebt, bijvoorbeeld omdat uw vermogen vastzit in onroerend goed, kan uw kind toch de vrijstelling voor de schenking eigen woning benutten. Als u als schenker de eigenwoninglening zelf hebt verstrekt aan uw kind, kunt u die lening eenvoudig kwijtschelden. Met de aanvaarding van de kwijtschelding heeft uw kind de schenking besteed aan de aflossing van de eigenwoningschuld. Hebt u vanuit uw bv een eigenwoninglening verstrekt aan uw kind? Dan kunt u een schenking doen en deze voldoen door schuldovername. U neemt dan een deel van de eigenwoninglening van uw kind bij uw bv over ten titel van schenking. Door de schuldovername heeft uw kind de eigenwoningschuld bij uw bv afgelost.

 

Zorg dat uw kind eigenwoningschenking tijdig besteedt

Hebt u in 2020 uw kind een verhoogde schenking gedaan voor onderhoud of verbetering van zijn/haar eigen woning, waarbij uw kind de verhoogde schenkingsvrijstelling heeft toegepast? Attendeer uw kind er dan op dat hij of zij ervoor zorgt dat de schenking eind 2022 daaraan is besteed en dat de verbouwings- of onderhoudswerkzaamheden zijn afgerond. Anders vervalt de vrijstelling alsnog.

Koop woning uitstellen voor hogere startersvrijstelling OVB

Koopt u een woning en bent u ouder dan 18 maar jonger dan 35 jaar? In dat geval kunt u gebruikmaken van de startersvrijstelling in de overdrachtsbelasting (OVB), mits u de woning anders dan tijdelijk als hoofdverblijf gaat gebruiken en de vrijstelling niet eerder hebt benut. De vrijstelling geldt tot een bepaalde woningwaardegrens. Die grens is dit jaar € 400.000, maar gaat in 2023 omhoog naar € 440.000. Hebt u plannen om een woning te kopen en voldoet u aan de voorwaarden van deze vrijstelling? Wellicht is het dan verstandig om met de aankoop te wachten tot 2023.

Profiteer nog van lager OVB-tarief 

Koopt u een woning die u als hoofdverblijf gaat gebruiken? Dan betaalt u 2% overdrachtsbelasting (OVB) of u geniet een vrijstelling als u aan de daarvoor geldende voorwaarden voldoet. Koopt u een woning die u niet als hoofdverblijf gaat gebruiken, bijvoorbeeld voor de verhuur, als tweede woning of vakantiehuis of u koopt bijvoorbeeld een woning voor uw kind. Dan betaalt u het hoge OVB-tarief van 8%, dat ook geldt voor niet-woningen. Dit hoge tarief gaat vanaf 2023 omhoog naar 10,4%!

Actiepunt
Hebt u al een woning op het oog die niet uw hoofdverblijf wordt? Wellicht kunt u ervoor zorgen dat de levering nog dit jaar plaatsvindt.

Verhuurde woningen voortaan zwaarder belast

Een met huurbescherming verhuurde (of verpachte) woning is een vermogensbestanddeel van box 3. U past dan de zogenoemde leegwaarderatio toe om de waarde van de woning te bepalen. Dat geldt ook voor de waardebepaling van een geërfde of geschonken verhuurde (of verpachte) woning. De leegwaarderatio is een oplopend percentage van de WOZ-waarde van de woning en ligt in 2022 tussen 45% en 85% van de WOZ-waarde. Met ingang van 1 januari 2023 gaat de leegwaarderatio fors omhoog. Dit houdt in dat met huurbescherming verhuurde woningen zowel voor de inkomstenbelasting als voor de schenk- en erfbelasting vanaf 2023 aanzienlijk zwaarder belast gaan worden. Nu wordt een aldus verhuurde woning met een huur van 4 tot 5% van de WOZ-waarde voor de inkomstenbelasting en de schenk- en erfbelasting gewaardeerd op 67% van de WOZ-waarde. Dit gaat per 2023 omhoog naar 95%. De percentagens van de leegwaarderatio worden vanaf 2023 geactualiseerd, waarbij het hoogste percentage 100% wordt.
Tijdelijke (ver)huurcontracten worden uitgesloten van toepassing van de leegwaarderatio. Dit betekent feitelijk dat de leegwaarderatio voor tijdelijk verhuurde (verpachte) woningen wordt afgeschaft. Daarnaast wordt bij de verhuur aan verbonden partijen (bijvoorbeeld aan uw kind) het percentage van de leegwaarderatio vastgesteld op het hoogste percentage (100%). Dat geldt ook bij een jaarlijkse huurprijs van meer dan 5% ten opzichte van de WOZ-waarde. Ook voor deze situaties betekent dit feitelijk afschaffing van de leegwaarderatio. In al deze gevallen waardeert u de verhuurde woning op de WOZ-waarde.

Actiepunt
Voor de inkomstenbelasting (box 3) is aan de hogere heffing niets te doen. Maar bent u van plan om verhuurde woningen te schenken, dan is het verstandig om dat nog dit jaar te doen.

 

In deze uitgave is de stand van zaken in wet- en regelgeving verwerkt tot 17 november 2022. Hoewel ten aanzien van de inhoud de uiterste zorg is nagestreefd, kan niet volledig worden ingestaan voor eventuele (druk)fouten en onvolledigheden.
De redactie, de uitgever en de verspreider sluiten bij deze de aansprakelijkheid hiervoor uit. Voor een toelichting kunt u altijd contact met ons opnemen.