Nog even geduld en de lente staat weer voor de deur. Maar voordat u lekker van het voorjaarszonnetje kunt genieten, is er eerst de nieuwe aangifteronde inkomstenbelasting 2016. In deze aangiftebrief vindt u de meest in het oog springende zaken waarop u attent moet zijn bij de aangifte IB 2016. We focussen op de wijzigingen uit het Belastingplannen 2016 en op enkele zaken waarop u ieder jaar extra alert moet zijn. Hieronder staan 12 punten:
1 Minder hypotheekrenteaftrek
Heeft u een hypotheek voor een woning die uw hoofdverblijf is, dan kunt u die rente in aftrek brengen. Toch zijn er een paar zaken waarop u attent moet zijn.
Bent u bijvoorbeeld op of na 1 januari 2013 voor het eerst een nieuwe hypotheek aangegaan? In dat geval moet u aflossen op uw eigenwoningschuld. Uw schuld neemt daardoor jaarlijks af, u betaalt dus ieder jaar minder rente en dus neemt uw renteaftrek af.
Uw renteaftrek neemt ook jaarlijks af als u inkomen heeft dat wordt belast in de hoogste belastingschijf van 52%*). Het maximale tarief waartegen u de kosten van de eigen woning kunt aftrekken, gaat jaarlijks met 0,5% omlaag en bedraagt 50,5% in 2016. Deze verlaging gebeurt jaarlijks totdat het tarief is teruggebracht tot het tarief van de derde belastingschijf (nu: 40,8%).
*) Let op
De inkomensgrens waarbij iedere euro die u meer verdient, wordt belast tegen 52% in plaats van 42%, is vorig jaar aanzienlijk verhoogd. In 2015 lag die grens nog bij € 57.585. In 2016 betaalt u pas vanaf een belastbaar inkomen van € 66.421 over iedere euro 52% inkomstenbelasting.
2 Doe opgave van uw eigenwoninglening
Heeft u in 2016 een woning gekocht met een lening van uw familie, een derde of van uw eigen BV? In dat geval kunt u de rente alleen in aftrek brengen op uw box-1-inkomen als u de gegevens over die lening aangeeft in uw IB-aangifte 2016. Doet u dat niet, dan vervalt de renteaftrek over 2016.
Deze renseigneringsplicht voor leningen van niet-administratieplichtigen geldt alleen voor leningen die op of na 1 januari 2013 zijn aangegaan en waarop u verplicht annuïtair moet aflossen. U hoeft dus geen gegevens te vermelden van een op 31 december 2012 bestaande lening. Dat geldt ook als na 1 januari 2013 de rente van deze lening is of wordt gewijzigd of de lening is overgesloten.
3 Rente weer aftrekbaar na betalingsachterstand eigenwoningschuld
Eigenwoningschulden die op of na 1 januari 2013 zijn aangegaan moeten jaarlijks ten minste annuïtair worden afgelost. Een betalingsachterstand is tijdelijk toegestaan maar haalt u de betalingsachterstand niet binnen de gestelde termijnen in, dan verhuist de eigenwoningschuld naar box 3. Daarmee vervalt uw renteaftrek. Bij de Belastingplannen van 2016 is besloten dat het tot dan toe permanente verlies van de renteaftrek vervalt met terugwerkende kracht tot 1 januari 2013. Uw eigenwoningschuld gaat nog wel naar box 3 onder de gegeven omstandigheden, maar kan ook weer terugkeren naar box 1 als u weer aan de aflossingseis voldoet. Als dit het geval is, kunt u de schuld in box 3 weer terug overhevelen naar box 1. U mag de rente dan weer in aftrek brengen in uw IB-aangifte.
4 Ook vrijstelling SEW en BEW verminderen met vrijstelling box 3-polis
Er geldt in box 1 een vrijstelling voor de kapitaalverzekering eigen woning (KEW), de spaarrekening eigen woning (SEW) of een beleggingsrecht eigen woning (BEW). Dat wil zeggen dat onder voorwaarden de uitkering uit deze producten is vrijgesteld in box 1. Tijdens de looptijd van de KEW-polis, de spaarrekening of het beleggingsrecht eigen woning hoeft u ook geen belasting te betalen in box 3 over de waarde van de polis, de spaarrekening of de waarde van het beleggingsrecht. Heeft u naast een KEW, SEW of een BEW ook een kapitaalverzekering van vóór 14 september 1999? Deze polis valt in box 3 en is ook vrijgesteld, zowel tijdens de opbouwfase als op het moment dat deze kapitaalverzekering tot uitkering komt. Heeft u deze vrijstelling in box 3 bij uitkering benut? In dat geval moet u, als later de KEW in box 1 tot uitkering komt, de vrijstelling in box 1 verminderen met de benutte vrijstelling in box 3. Sinds 1 januari 2016 geldt deze salderingsplicht ook als uw SEW of uw BEW tot uitkering komt. U moet dit aangeven in uw IB-aangifte.
5 Dubbele vrijstelling voor polissen ook bij ontbreken dubbele begunstiging
Bent u fiscale partners van elkaar en wilt u bij leven gebruikmaken van de dubbele vrijstelling bij een zogenoemde Brede Herwaarderingspolis, een SEW, KEW of BEW? In dat geval moet u beide begunstigden zijn. Die dubbele begunstiging wordt echter vaak vergeten waardoor de dubbele vrijstelling niet kan worden benut. Is dat bij u ook het geval, dan zou u daarvoor eerst de begunstiging in de polis moeten aanpassen. Dat is veel te veel gedoe, dus is met ingang van vorig jaar voor een praktischer oplossing gekozen. Bent u fiscale partners van elkaar, dan kunt u bij de IB-aangifte een gezamenlijk verzoek doen op basis waarvan de uitkering bij ieder van u voor de helft opkomt. U kunt vervolgens ieder uw eigen vrijstelling benutten.
6 Verhoging heffingsvrije vermogen box 3
Het vermogen waarover u in box 3 geen belasting hoeft te betalen, is sinds 1 januari 2016 verhoogd met € 3.000. Na indexatie bedraagt dit heffingsvrije vermogen € 24.437 per belastingplichtige. Bent u fiscale partners van elkaar? Dan bedraagt de vrijstelling dus € 48.874. Blijft uw vermogen onder deze grens, dan hoeft u uw vermogen niet aan te geven in de IB-aangifte. Dit is het laatste jaar waarin over uw belaste box-3-vermogen volgens het oude systeem belasting wordt geheven.
7 Geen ouderentoeslag meer in box 3
Had u op 31 december 2015 de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt en heeft u vermogen in box 3? In dat geval kon u – onder voorwaarden – in aanmerking komen voor een verhoging van uw heffingsvrij vermogen, namelijk de ouderentoeslag. Die toeslag is echter sinds 1 januari 2016 afgeschaft. U kunt de toeslag dus niet meer claimen in uw aangifte IB 2016.
8 Kinderalimentatieverplichting nog 1 keer in box 3
Kinderalimentatierechten zijn geen bezittingen voor de rendementsgrondslag van box 3. Maar sinds 1 januari 2015 wordt de kinderalimentatieverplichting wel als schuld in aanmerking genomen in box 3. Dit hangt samen met het vervallen van de aftrek uitgaven van levensonderhoud van kinderen. Er is toen verzuimd om de kinderalimentatieverplichting – net als de kinderalimentatierechten – uit te sluiten van box 3. Dat is alsnog gebeurd per 1 januari 2017. Dit betekent dus dat u in de aangifte IB 2016 de kinderalimentatieschuld nog kunt aftrekken in box 3. De berekening van deze schuld is echter een lastige exercitie die u het best kunt overlaten aan uw adviseur.
9 Check uw dubbele hypotheekrenteaftrek
U kunt tijdelijk dubbele hypotheekrenteaftrek claimen bij verkoop van de voormalige eigen woning of bij aankoop van een nog leegstaande toekomstige eigen woning of een woning in aanbouw. Na het lopende jaar heeft u namelijk nog 3 jaar renteaftrek voor beide woningen. Check of die termijn niet is verstreken en de dubbele renteaftrek dus is vervallen.
10 Herleeft uw dubbele renteaftrek na de tijdelijke verhuur?
Heeft u een niet-verkochte woning die u inmiddels tijdelijk verhuurt. Na de periode van tijdelijke verhuur, herleeft het recht op de dubbele renteaftrek voor de resterende termijn, waarin de renteaftrek nog is toegestaan. Die termijn is 3 jaar. Check na de tijdelijke verhuur of die termijn is verstreken. Is dat het geval, dan heeft u geen recht meer op dubbele renteaftrek.
11 Vergeet niet uw lijfrentepremie af te trekken
Heeft u een pensioentekort, dan kunt u hiervoor een aanvullend inkomen regelen. Bijvoorbeeld door bij een verzekeraar een lijfrentepolis te sluiten of bij een bank een lijfrentebankspaarproduct. De lijfrentepremie die u in 2016 heeft betaald, kunt u aftrekken in uw aangifte IB 2016.
12 Benut de levensloopverlofkorting
Heeft u in 2016 (een deel van) uw levenslooptegoed opgenomen voor bijvoorbeeld een sabbatical. Die opname is belast in box 1, maar u kunt gebruikmaken van de levensloopverlofkorting. Dit is een korting op de box-1-belasting. Omdat de belastingheffing over de opname van uw levenslooptegoed via uw werkgever loopt, kan het zijn dat hij/zij de levensloopverlofkorting daarop heeft toegepast. Maar is dat nog niet gebeurd, dan moet u die zelf nog invullen in uw aangifte IB 2016.